Ağbaba, CHP’nin Eyt Yasa Teklifinin Meclis’e Geldiğini Açıkladı: “Eyt’in Başlangıç Tarihi 31 Aralık 1999 Olsun”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, EYT kapsamında 2000 öncesi kayıt ve Bağ-Kur borçlanmasını esnafa kazandıran yasa teklifinin bugün Meclis’e sunulduğunu duyurdu. Tasarı hakkında bilgi veren Ağbaba, “EYT’yi bir gün, bir hafta, bir ay farkla kaçıranlar düşünüldüğünde, EYT’nin başlangıç tarihi 31 Aralık 1999 olmalıdır.”
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, bugün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde düzenlediği basın toplantısıyla CHP’nin EYT yasa teklifinin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunulduğunu duyurdu. EYT düzenlemesine ilişkin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve AKP yöneticilerinin farklı açıklamalarını dinleyen Ağbaba, şunları söyledi:
“AKP’DE HER KAFADAN BİR SES ÇIKIYOR”
“EYT meselesi, AKP’nin veya Cumhur İttifakı’nın gönüllü olarak gündeme getirdiği bir konu değil, öncelikle EYT derneklerinin icraatları, birlikte dernek kurmaları sayesindedir. Unutulmamalıdır ki CHP ve lideri Kemal Kılıçdaroğlu, çok sık gündeme getirdi, iktidarın gündemine girmiş bir konu ama konu gündeme geldi ama AKP’de baştan beri bir ses var.
“BURADAN SORUYORUZ, EYT HUKUKUNDA EKSİK ÖNCESİ OLAN BİR YILAN HİKAYESİNE DÖNÜŞENLERİN BORÇLANMA HAKKI VAR MI?”
Son noktada ise ‘muhtemelen bu noktada sunulacak’ deniliyor. EYT’liler, AKP’lilerin farklı açıklamalarına takılmaya başladı. Şu an EYT hakkında net ve kesin olarak söylenen tek şey ‘muhtemelen’. Maalesef AKP Genel Başkanı EYT ile ilgili yaş düzenlemesi olmayacağını savundu. Hala her başlangıçtan bir ses geliyor. Şimdi neredeyse bir yılan hikayesi gibi. İpe un serperek koparmaya çalışıyorlar. Ama şunu da söyleyeyim, bunun peşini bırakmayacağımızı bir kez daha belirtmek isteriz. Bugüne kadar TBMM’ye sevk edilmeyen kanun tasarısının içeriğine ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı. Burada soruyoruz yılan hikayesine dönen EYT yasasında primi eksik olanların borçlanma hakkı var mı? 5510 sayılı Kanun’un 41. maddesine göre doğum, askerlik şeklinde borçlanma ile sigorta başlangıç tarihine geriye dönük işletme hakkı var mıdır? Bağ-Kurlu esnafımızın 2000 yılından önce borçlanma hakkı var mı? Kursiyerlerimiz ve çıraklarımız için rastgele bir düzenleme var mı? Bunların hepsi belirsizliğini koruyor. Az önce de belirttiğim gibi biz EYT’lilerin tüm haklarını aldık diye sevinirken şimdi onlar AKP’nin farklı açıklamalarıyla karşı karşıya kaldılar. EYT’liler, yönetmelikle ilgili herhangi bir açıklama yapılmadığı için yönetmelik belirsizliğine takıldı. Ayrıca hükümetin açıklamasına güvenen vatandaşlar SGK önünde kuyruk oluşturdu. Aralık sonunda borca girdiler ama ne yazık ki bir adım atılmadı.
“AKP VE MHP OLARAK CUMHURİYET İTTİFAKINA ÇAĞRI İSTİYORUM: GELİN BU YASA ÖNERİSİNE DESTEK VERİN”
Bugün EYT meselesinden mağdur olan esnafımızla ilgili önergemizin içeriğini sizlerle paylaşmak istiyorum. EYT mağduru onbinlerce esnafımız var. İsimleri ‘kayıt mağdurları’. EYT’de onbinlerce esnafımız yaş şartını aşmışken şimdi Bağ-Kur kaydına takıldı. 2000 yılı öncesi vergi mükellefi veya oda kaydı olduğu halde Bağ-Kur’a kayıtlı olmayan, bugün EYT kapsamına alınamadığı için mağdur olan esnafımız var. Bugün getirdiğimiz kanun teklifi ile 1999 yılı Eylül ayı öncesinde vergi kaydı olan esnafımızın bu tarihten itibaren Bağ-Kur kaydının yapılabilmesi için borçlanma hakkını savunuyoruz. O dönemde esnafımızın sosyal güvenlik kayıtlarına rağmen oda kaydı olmadığı için vergi sicilleri açıldı ve geçmiş dönemdeki hizmetleri yok sayıldı. Bugün on binlerce esnafımızın yaşadığı bu mağduriyete son vermek için bu kanun teklifini hazırladık. Ayrıca yasa tasarımızda, sigortalıların bu süre içinde istedikleri kadar prim borçları nedeniyle sigortalılıkları askıya alınanların sigortalılık sürelerini yeniden canlandırarak kısmi restorasyon yapmalarını mümkün kılıyoruz. . Burada başta AKP ve MHP olmak üzere Cumhur İttifakı’na seslenmek istiyorum: Gelin bu yasa teklifine destek verin. EYT sorununu çözerken Bağ-Kur kaydı mağduru olan esnafımızın bu durumunu da çözelim. Onbinlerce esnafımız Meclis’te bu konuyla ilgili bir müjde bekliyor. Maalesef esnafın suçu yokken esnaf mağdur ediliyor. Bağ-Kur kaydı mağduru olan esnafımızın sorunlarını çözelim buradan bir kez daha davet yapmak istiyorum.
“BUGÜN SUNDUĞUMUZ HUKUK TEKLİFİ, MÜŞTERİLERİMİZE EYT KAPSAMINDA BORÇLANMA HAKKI GETİRDİK”
Bir diğer konu da Bağ-Kur’lular arasında prim eşitsizliği sorunu. EYT’li 4/A’lılara 5 bin, memurlara 7 bin 200, esnafa 9 bin prim kuralı getirildi. Bu prim kuralı dengesizliğinin de düzeltilmesi gerekiyor. EYT yönetmeliğinde Bağ-Kur üyelerine bir defaya mahsus olmak üzere eksik prim günleri için borçlanma hakkı getirilmelidir. Bugün sunduğumuz kanun teklifi ile esnafımıza EYT kapsamında borçlanma hakkı getiriyoruz. Esnafımız 9 bin gün prim ödemesine rağmen Bağ-Kur emeklileri şu anda en az emekli olan kümede yer alıyor.
Diğer bir sorun da kursiyer ve çırakların staj sürelerinin sayılmasıdır. Sayıları bir buçuk milyon arasında değişen stajyer ve çıraklarımızla ilgili vermiş olduğumuz kanun teklifi hakkında da bilgi vermek isterim. Stajyer ve çırakların ilk işe giriş tarihlerinin emeklilikte sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmemesi bu kişilerin mağdur olmasına neden olmaktadır. Bu kişiler 08.08.1999 tarihinden önce sigortalı iseler hem EYT mağduru hem de işe ilk başlayanlar olarak kabul edilmemekte ve kademeli emeklilik talebi ile ikinci kez mağdur olmalarına neden olmaktadır. Bu mağduriyetlerin giderilmesi için bugün kanun teklifimizi bir kez yeniledik.
“EYT BAŞLANGIÇ TARİHİ BİR AY FARKLA KAÇIRANLAR DİKKATE ALINIRSA EN AZ 31 ARALIK 1999 OLMALIDIR”
EYT yönetmeliğinde gözden kaçan değerli bir şikayetimi gündeme getirmek istiyorum. EYT gündemi bir haftaya, bir aya sıkışan vatandaşlarımızın mağduriyetleri var. 17 Ağustos 1999 büyük depreminden sonra yaşanan mağduriyetler var. 9 Eylül 1999 günü ve sonrasında yani bir gün sonra kadınlar için 58, erkekler için 60 yaşına tabi olmaya devam edecekler. Bir gün önce sigortası olanlar yaş kuralına tabi olmayacak, ertesi gün sigortası olanlar ise 17 yıl daha çalışmaya devam edecek. 17 Ağustos 1999 depreminden 21 gün sonra 8 Eylül’de yasa çıkarılarak kademeli bir başlangıç yapıldı. 17 Ağustos depreminin yaraları sarılmazken, 17 Kasım’da yeni bir büyük deprem meydana geldi. Bazı vatandaşlarımız deprem döneminde çalışıyor olmasına rağmen sigorta bildirimleri yapılmadı. Bu açıdan şu anda bu vatandaşlar mağdur durumda. Bu itibarla hem o dönemde yaşanan deprem felaketi hem de EYT’yi bir gün, bir hafta, bir ay farkla kaçıranlar düşünüldüğünde en az EYT başlangıç tarihi 31 Aralık 1999 olmalıdır.
“2008 YILINDA UYGULANAN 5510 SAYILI KANUNA SÜREKLİ EMEKLİLİK ALANLARINI DÜŞÜREN BİR SİSTEM VAR”
Bugün CHP adına mevcut sosyal güvenlik sistemi ve emeklilerimizin yaşadığı sorunlarla ilgili bazı analiz önerilerimizi sizlerle paylaşmak istiyorum. Mevcut yasa no. 5510, aylıkların hesaplanmasında karma bir yapıya sahiptir. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun, emekli maaşlarını sürekli azaltan bir sisteme sahiptir. Bu yasa ile emeklilerimiz geçmiş yıllarda daha çok çalışmasına ve daha çok prim ödemesine rağmen daha az emekli maaşı alıyor, tam bir ucube. 2008 öncesi ve 2000 öncesi emekli maaşları ile 2008 sonrası emekli maaşları arasında tam bir boşluk vardı. Bugün 1600, 2000, 3000 lira emekli maaşı alan yani taban fiyatın altında emekli maaşı almaya hak kazanan 8 milyon insan var. Bu nedenle hükümet, en düşük emeklilerin alt ucunu hazine ayağıyla bir tutuyor. 2023 yılında en düşük emekli maaşı 5 bin 500 TL yani asgari ücretin 3 bin TL altındaydı.
“GERÇEKTEN TÜM MAĞDURLARA SON VERECEĞİZ”
Bu doğrultuda hükümetimizde sosyal güvenlik sisteminden kaynaklanan sorunları dikkate alarak CHP olarak atacağımız temel adımları sizlerle paylaşmak istiyorum. Üçlü karma sistemi elimizde olan ve aylıkları azaltıcı etkisi olan 5510. maddede aylıkların artırılması için gerekli düzenlemeleri yapacağız. Aylık tahvil oranlarının aylık düşürücü etkisine son vereceğiz. Emekli maaşları ortasındaki eşitsizliği ortadan kaldırmak için uyum yasasını çıkaracağız. Milyonlarca emekli uyum yasasını beklemeye devam ediyor. Emeklilik yaşının kademeli olarak yükseltilmesini yeniden düzenleyeceğiz. Tüm vatandaşlar için emeklilik yaşını ülke gerçekleriyle uyumlu düzeye yükseltecek düzenlemeleri hayata geçireceğiz. Her zaman Meclis’e yasa teklif etmemize rağmen Cumhur İttifakı’nın reddettiği en düşük emekli maaşını taban fiyata indireceğiz. Bugün verdiğimiz kanun teklifi dikkate alınmaz ve gerekli düzenlemeler yapılmaz ise 2000 yılından önce sigortalı Bağ-Kur mağduru olan esnafımıza borçlanma hakkı vereceğiz. EYT başlangıç tarihini 31 olarak belirleyeceğiz. 1999 yılı deprem felaketi nedeniyle EYT kapsamına girmeyen vatandaşlarımıza Aralık 1999 ve bir günlük sigorta makbuzu. Staj başlangıç tarihinden itibaren kursiyer ve çıraklarımıza ödünç alma hakkını getireceğiz. Tüm acılara son vereceğiz.”
